Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kobiety w tych zawodach zarabiają mniej niż mężczyźni. Nierówności płac to problem na całym świecie

Julia Karasiewicz
Julia Karasiewicz
Kobiety w Europie zarabiają średnio o 14,8 procent mniej niż mężczyźni. Polska na tle innych państw UE wypada całkiem przyzwoicie, choć wciąż do równości nam daleko. Jak wygląda luka płacowa w poszczególnych zawodach i krajach? Gender pay gap to problem obecny we wszystkich państwach członkowskich, a także poza granicami Europy. W których zawodach w Polsce różnica w wynagrodzeniach jest największa? Zobacz w galerii.

Nierówności w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn problemem na skalę światową

Nierówności w traktowaniu kobiet i mężczyzn to temat jak najbardziej aktualny - i to nie tylko w krajach dalekiego Wschodu czy odległego Południa.

To temat obecny tu i teraz, w krajach uznawanych za "cywilizowane" - także w Europie, także w Polsce. Problem dyskryminacji płciowej jest wyraźnie widoczny na rynku pracy. Dowód? Zgodnie z badaniem Instytutu Badań Strukturalnych (2015 rok) kobiety w Polsce zarabiają średnio o ok. 10% mniej niż mężczyźni - jest to różnica w średniej godzinowej stawce płac.

Jest jednak jeden zawód, w którym średnio kobiety zarabiają więcej niż mężczyźni, i to o całe... 11,28 zł brutto miesięcznie (stan na październik 2018). Jaki to zawód? Sprawdź w galerii.

Niestety wyjątek potwierdza regułę - we wszystkich innych sektorach zarobki kobiet znacząco odstają od zarobków mężczyzn.

Autorzy badania z 2015 roku wskazują:

Różnica w płacach rośnie, gdy uwzględni się fakt, iż kobiety w Polsce częściej są wyżej wykształcone i pracują w branżach o względnie wyższej wydajności. Po skorygowaniu o te i inne czynniki, przeciętna (skorygowana) luka płacowa pomiędzy kobietami i mężczyznami wynosi ok. 20%

źródło: Instytut Badań Strukturalnych

Problem w podobnym, a nawet w jeszcze wyższym stopniu dotyczy innych europejskich krajów. Jednym z głośniejszych przykładów nierówności płacowych w Europie była sytuacja brytyjskiej aktorki Claire Foy, która w serialu "The Crown" wcieliła się w królową Elżbietę II. Aktorka otrzymała niższe wynagrodzenie niż Matt Smith, odgrywający rolę drugiego planu.

Problem nie dotyczy jedynie Europy, ale całego świata. Niepoddana żadnej korekcie różnica średniego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w całej gospodarce USA wynosi 17% (dane z 2014 roku).

Gender pay gap dowodem na dyskryminację?

Gender pay gap jest obserwowanym na całym świecie zjawiskiem ekonomicznym przejawiającym się w różnicy średniego wynagrodzenia pracujących mężczyzn i kobiet - na korzyść mężczyzn. Wskaźnik sam w sobie nie dowodzi ani nie opisuje skali dyskryminacji. Jak wskazują liczne źródła, luka płacowa może być zależna od wielu czynników, które są trudne do zestawienia i wspólnego opracowania.

Ustalenie porządku przyczyn różnic płacowych wymaga ekonometrycznej identyfikacji i kontroli takich czynników, oraz ich interakcji. Rezultaty podobnych porównań wykazują jednak, że na pewno część luki płacowej nie wynika z racjonalnych czynników, lecz z różnego rodzaju dyskryminacji.

Luka płacowa w Polsce. Nierówności w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn

Jak prezentuje się luka płacowa w Polsce i czy coś zmieniło się od przytoczonego powyżej badania z 2015 roku? Najnowsze dostępne dane GUS dotyczące różnic w wynagrodzeniach obejmują październik 2018 roku. Wtedy też przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Polsce wyniosło 5003,78 zł. Jak pensje różniły się w zależności od płci?

  • Mężczyźni osiągnęli w tym czasie przeciętne wynagrodzenie o 8,9 proc. wyższe od średniego - o 443,46 zł.
  • Kobiety osiągnęły w tym czasie przeciętne wynagrodzenie o 9,2 proc. niższe od średniego - o 460,42 zł.

Oznacza to, że przeciętne wynagrodzenie mężczyzn było o 19,9 proc. (o 903,88 zł) wyższe od przeciętnego wynagrodzenia kobiet.

Jeśli chodzi o przeciętne godzinowe wynagrodzenie brutto w Polsce w 2018 roku, raport Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2018 wskazuje:

Przeciętne godzinowe wynagrodzenie ogółem brutto wyniosło 27,79 zł. Mężczyźni osiągnęli przeciętne godzinowe wynagrodzenie o 6,0% wyższe od średniego dla gospodarki narodowej (tj. wyższe o 1,68 zł), a kobiety – niższe o 6,7% (czyli niższe o 1,85 zł). Przeciętne godzinowe wynagrodzenie brutto mężczyzn było o 13,6% (o 3,53 zł) wyższe od przeciętnego godzinowego wynagrodzenia brutto kobiet.

Różnicy płac nie można wytłumaczyć powagą wykonywanej pracy lub wysokością danego stanowiska, szczególnie że wśród przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników w 2018 roku pracowało prawie tyle samo kobiet, co mężczyzn - odpowiednio 8,1 i 9,0 proc. Wśród specjalistów pracowało z kolei 34,3 proc. kobiet i 18,6 mężczyzn. W tym miejscu należy zaznaczyć, że w niniejszej kategorii mieszczą się profesje takie jak:

  • położne
  • pielęgniarki
  • diagności laboratoryjni
  • nauczyciele szkół podstawowych
  • specjaliści do spraw wychowania małego dziecka

Jak różnią się wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w Polsce w poszczególnych sektorach? Gdzieniegdzie luka płacowa jest szczególnie wyraźna. Na szczęście jest jeden zawód, w którym kobiety zarabiają więcej, niż mężczyźni. Jaki? Sprawdź w galerii.

Gender pay gap, czyli luka płacowa w Europie

Jak luka płacowa, czyli tzw. Gender Pay Gap, wygląda w innych europejskich krajach? Okazuje się, że Polska na tle Unii Europejskiej wypada całkiem dobrze.

Zgodnie z danymi Eurostatu za 2018 rok, z największą luką płacową w Europie boryka się Estonia. Kobiety zarabiają tam aż o 22,7 proc. mniej niż mężczyźni.
Zgodnie z danymi Eurostatu za 2018 rok, z największą luką płacową w Europie boryka się Estonia. Kobiety zarabiają tam aż o 22,7 proc. mniej niż mężczyźni. W badaniu uwzględniono średnie godzinowe stawki brutto.

Średnia dla 27 państw Unii Europejskiej, oznaczona na wykresie jako EU-27, wynosi 14,8 proc. Oznacza to, że wszystkie Europejki zarabiają średnio 85,2 proc. tego, co Europejczycy - wykonując tę samą pracę.

Polska na tle innych europejskich państw wypada przyzwoicie. Luka płacowa wynosi u nas 8,8 proc., co plasuje nas na 6. pozycji. Oznacza to, że zaledwie w 5 krajach Europy wynagrodzenia kobiet są bliższe wynagrodzeniom mężczyzn, niż w Polsce.

Jak widać dane Eurostatu znacząco różnią się od statystyk zaprezentowanych przez GUS. Wynikać może to z przyjętej metodologii. Warto zaznaczyć, że GUS prezentuje dane za wybrany miesiąc 2018 roku (październik), Eurostat zaś rozpatruje statystyki całoroczne.

2018, Eurostat

Co jeszcze wynika z danych Eurostatu za 2018 rok?

  • We wszystkich państwach członkowskich UE różnica w ogólnych wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn wahała się o 19,7 punktu procentowego - od 3,0% w Rumunii do 22,7% w Estonii.
  • Różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy wahała się od -0,3% w Niemczech do 24,0% w Portugalii.
  • W przypadku pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy różnice w wynagrodzeniach również znacznie się różniły w państwach członkowskich UE i wahały się od 0,9% w Belgii do 18,9% w Słowacji.
  • Różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn była znacznie niższa w przypadku młodych pracowników.
  • Największa różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn zachodzi w działalności finansowej i ubezpieczeniowej.
  • 9 państw członkowskich odnotowało ujemne różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w zakresie zaopatrzenia w wodę, odprowadzania ścieków, gospodarowania odpadami i rekultywacji, a 13 w branży budowlanej.
  • Większość krajów UE (dla których dostępne są dane) odnotowała wyższą różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn (w ujęciu bezwzględnym) w sektorze prywatnym niż publicznym.

Walka kobiet z dyskryminacją płciową na tle zawodowym

Kobiety, doskonale świadome nierówności, z którą przychodzi im się mierzyć, nie pozostawiają tematu samego sobie. Jednym z wyrazów sprzeciwu wobec niesprawiedliwych płac był protest w Islandii w 1975 roku.

Strajk kobiet w Islandii, 24 października 1975 r.Dlaczego doszło do strajku?Kobiety w Islandii w latach 70. nie mogły liczyć na takie same wynagrodzenia,
Strajk kobiet w Islandii, 24 października 1975 r.

Dlaczego doszło do strajku?

Kobiety w Islandii w latach 70. nie mogły liczyć na takie same wynagrodzenia, jak mężczyźni. W związku z tym podjęły 24-godzinny strajk. Jednego dnia 25 tys. kobiet zebrało się na ulicach Reykjaviku, a 90% kobiet odmówiło pójścia do pracy. W efekcie protestu całe państwo stanęło w miejscu, gdyż panie nie tylko nie zjawiły się w miejscach pracy, ale i zrezygnowały z obowiązków domowych.

Co zmienił protest?

5 lat po proteście pierwsza kobieta w historii Islandii objęła urząd prezydenta. Choć zarobki kobiet i mężczyzn wciąż się nie zrównały, płace zmierzają w dobrą stronę. Tempo zmian wskazuje, że strajki skończą się dopiero w 2068 roku. Dopiero wtedy kobiety i mężczyźni będą mogli liczyć na równe wynagrodzenia.

Wikimedia Commons, Johannes Jansson/norden.org, CC BY 2.5 dk
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Kobiety w tych zawodach zarabiają mniej niż mężczyźni. Nierówności płac to problem na całym świecie - Portal i.pl

Wróć na naszemiasto.pl Nasze Miasto